Konkurs na opracowanie „Koncepcji urbanistyczno – architektonicznej zagospodarowania terenu ul. Krętej i wschodniego odcinka ul. Podgórnej w Tczewie”.
W dniu 24 stycznia 2017 r. ogłoszono konkurs na opracowanie „Koncepcji urbanistyczno – architektonicznej zagospodarowania terenu ul. Krętej i wschodniego odcinka ul. Podgórnej w Tczewie”. Do dnia 27 stycznia uczestnicy mogli zadawać pytania do konkursu. 31 stycznia opublikowano odpowiedzi na pytania konkursowe, zadane przez uczestników. Na prośbę uczestników udostępniono również materiały dodatkowe – inwentaryzację fotograficzna terenów opracowania. Do dnia 20 marca 2017 r. na konkurs wpłynęły 4 prace, które spełniły wymogi regulaminowe.
Prace zostały poddane ocenie na posiedzeniu Sądu konkursowego w dniu 27 marca 2017 r.
Zespół sędziowski, który obradował w składzie:
Sędzia przewodniczący:
dr hab. inż. arch. Daniel Załuski – Politechnika Gdańska Wydział Architektury
Sędziowie:
Pan Marcin Górny – Gmina Miejska Tczew, Miejski Zarząd Dróg
Pani Paulina Kremer – Fundacja Pokolenia
Pan Daniel Piechowski – „Zieleń dla Tczewian”
postanowił przyznać dwie równorzędne pierwsze nagrody w wysokości 15 000 zł brutto dla:
- zespołu autorskiego z Warszawy w składzie Maciej Kaufman i Marcin Maraszek za pracę nr 101100 w części dotyczącej opracowania zagospodarowania terenu ul. Krętej
oraz
- zespołu autorskiego ze Starogardu Gdańskiego w składzie Anna Piechnik i Michał Piechnik za pracę nr 181014 w części dotyczącej opracowania zagospodarowania terenu ul. Podgórnej.
Wystawa pokonkursowa prac odbędzie się w dniach 4 kwietnia 5 maja 2017 r. w hallu gmachu głównego Urzędu Miejskiego w Tczewie przy pl. Piłsudskiego 1 na I piętrze.
Uzasadnienie rozstrzygnięcia konkursu przez Sąd Konkursowy:
Ze względu na małą liczbę prac, a jednocześnie konieczność oceny dwóch lokalizacji, jury zdecydowało się zmienić kryteria przyznawania nagród i dać 2 równorzędne nagrody, jedną dla zespołu, który najlepiej opracował koncepcję ul. Krętej, a drugą dla zespołu, który najlepiej opracował koncepcję ul. Podgórnej.
Nagroda dla pracy nr 101100 za koncepcję ul. Krętej
Praca stanowi właściwe wywarzenie możliwości aranżacji ciągu pieszego i pieszo-jezdnego, w miejscu istniejącego skrótu pomiędzy ul. Wąską i Ogrodową. Ze względu na konfigurację terenu nie było możliwe zaprojektowanie całego ciągu jako pochylni. Projektanci nie próbowali za wszelką cenę przekształcić ulicy w przestrzeń uniwersalną. Zaproponowali przebudowę istniejących schodów z właściwym wskazaniem lokalizacji dla gazonów kwiatowych, ławek, spoczników, dojść i dojazdów do posesji. Wskazali również eksponowane miejsce dla lokalizacji płaskorzeźby, która może równie dobrze być inną formą plastyczną. Zastosowali beton architektoniczny jako wiodący, nowoczesny materiał. Praca daje rozwiązanie nowoczesne, a jednocześnie pasujące do lokalnej zabudowy. Odpowiada na zapotrzebowanie mieszkańców.
Nagroda dla pracy nr 181014 za koncepcję ul. Podgórnej
Praca proponuje przebudowę ul. Podgórnej w „woonerf”. Łączy w jeden pomysł realizację ulicy jako ciągu pieszo-jezdnego o uspokojonym ruchu i ciągu pieszego ze schodami. Praca nie jest nadmiernie przeładowana pomysłami. Aranżacja przestrzeni pozwala na przyszłe jej zagospodarowanie, zgodne z oczekiwaniami mieszkańców. Kompozycja pozostaje otwarta na ich inicjatywy, co jest ogromną wartością pracy. Projektanci w maksymalnym stopniu zachowali kamienną nawierzchnię jezdni, dzięki czemu ulica nie straci swoich historycznych walorów. Część rozebranej kostki będzie można wykorzystać przy przebudowie ulicy. Uzyskane wyspy pomiędzy jezdnią stanowią atrakcyjne platformy dla miejsc wypoczynku, zieleni, ogródków gastronomicznych i możliwych, przestrzennych działań plastycznych. Platformy te są mądrze powiązane z wejściami do budynków. Planowana jezdnia wije się we właściwy sposób, dając szansę na możliwość realizacji zjazdów z posesji, które w przyszłości będą zabudowane. Praca zachowuje historyczny charakter ulicy, nie stara się zasłonić spektakularnego widoku na Wisłę.
Opis autorskie.
Cele projektu:
- wykreowanie miejskiej, kameralnej i urokliwej przestrzeni publicznej w oparciu o rzeźbę terenu i przy użyciu współczesnych środków architektonicznych;
- stworzenia miejsca charakterystycznego, wzmacniającego architektoniczną tożsamość obszaru;
- stworzenie przestrzeni wielofunkcyjnej;
- poprawa odczuwalnego bezpieczeństwa.
Funkcja. Poprawa bezpieczeństwa zostaje osiągnięta poprzez wytworzenie przyjaznej i dobrze oświetlonej przestrzeni. Atrakcyjna forma architektoniczna daje preteksty do różnorodnego wykorzystania schodów podczas odbywających się tutaj inscenizacji historycznych – jako miejsca spektaklu czy dogodne punkty obserwacyjne dla publiczności, ale przede wszystkim w pozostałe dni roku – jako miejsce spotkań sąsiedzkich.
Północny odcinek ulicy zajmują nowe schody podzielone na krótkie, zmodułowane biegi o zbliżonej liczbę stopni. W stosunku do istniejących, szerokość biegów zostaje ograniczona do 3 m. Odzyskana w ten sposób przestrzeń jest wykorzystana do ustawienia donic i ławek. W ten sposób spoczniki stają się kameralnymi enklawami sąsiedzkimi w otoczeniu zieleni. Przebieg schodów meandruje tworząc atrakcyjne przestrzenie, a także odsuwając ruch pieszy od okien prywatnych budynków. Niezakłócony efektywny ruch pieszy możliwy jest środkiem biegu schodów.
Od strony ulicy Ogrodowej schody odsunięto od krawędzi jezdni poprawiając bezpieczeństwo użytkowników. Dodatkowo, na fragmencie terenu powstaje wąski taras-punkt widokowy pozwalający na wgląd w ulicę Krętą. Taras może znaleźć kontynuację w zagospodarowaniu pustej działki na rogu Ogrodowej i Krętej np. jako ogródek gastronomiczny. Mur oporowy tarasu widoczny w perspektywie ulicy zdobi płaskorzeźba-odlew w betonie architektonicznym – współczesna interpretacja heraldycznego symbolu Miasta – gryfa.
Południowy, płaski odcinek ulicy ma formę ciągu pieszo-jezdnego umożliwiającego dojazd do podwórzy budynków przy ul. Wąskiej. „Wąskie gardło” zostaje zlikwidowane poprzez poszerzenie przestrzeni dostępnej o pas gminnego terenu wzdłuż ściany szczytowej budynku pod nr 48. Powstaje „sąsiedzka enklawa” – miejsca spotkań i społecznej kontroli „wejścia”.
Zieleń w formie gęstych, niskich nasadzeń w donicach ma charakter buforowy, podnosi atrakcyjność uliczki oraz podkreśla jej kameralny charakter przesmyku między ogrodami.
Oświetlenie zostaje zintegrowane z meblami miejskimi i balustradami. Źródła światła LED znajdują się poniżej linii wzroku, zapobiegając oślepieniu. Wewnętrzne białe powierzchnie ławek i balustrad działają jak rozbłyśniki.
Proponowane zagospodarowanie terenu dla ulicy Podgórnej ma na celu ożywienie przestrzeni śródmiejskiej poprzez zmiany funkcjonalno-kompozycyjne. W zaprezentowanej koncepcji podjęto próbę pogodzenia wymagań wynikających z planów miejscowych, wytycznych konkursowych, uwarunkowań przestrzennych, funkcjonalnych i estetycznych. Główną ideą kompozycji urbanistycznej projektowanego traktu jest podkreślenie i wykorzystanie jego spacerowych oraz widokowych walorów, a także optymalne wpisanie nowego założenia w istniejącą tkankę miejską. Projekt zakłada również przyjęcie takich rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych posadzki, które dostosowane będą do różnorodnych grup użytkowników (transport kołowy, piesi, niepełnosprawni, miejsca widokowe).
Walory krajobrazowe i lokalizacyjne ul. Podgórnej zaakcentowano niewielkimi przestrzeniami pełniącymi funkcję platform widokowych. Platformy te zaprojektowane zostały w taki sposób, aby uzyskać kaskadowy charakter kompozycji architektonicznej. Rezultatem tego rozwiązania jest zmiana organizacji komunikacji kołowej na jednokierunkową, przy jednoczesnym powiększeniu przestrzeni dla pieszych, którzy mieliby dominujące znaczenie. Ciągi piesze częściowo przekształcono w schody terenowe starając się przy tym możliwie poprawić dostępność zabudowy poprzez rezygnację ze schodów do poszczególnych kamienic. Po przeanalizowaniu potencjalnych wariantów i rozwiązań zrezygnowano z zastosowania schodów terenowych na całej ulicy. Projektowanie zintegrowane musi uwzględniać różne aspekty życia w mieście, dlatego też w proponowanym rozwiązaniu nie pominięto dostępności dla: pojazdów kołowych, w tym rowerów czy też osób niepełnosprawnych. Projektowane platformy wraz z przedogródkami zostały ukształtowane w taki sposób, że ich poziom posadzki dostosowano do poziomu parteru sąsiedniej zabudowy, w tym także tej potencjalnej. Proponowane rozwiązanie przestrzeni ulicy ma przede wszystkim służyć mieszkańcom tej ulicy oraz turystom. Zakłada się, że projektowane, otoczone zielenią i historycznym kontekstem, platformy mogą stać się miejscem odpoczynku oraz przestrzenią dla integracji lokalnej społeczności. W parterach proponowanej, uzupełnionej zabudowy zaplanowano lokale usługowe z witrynami. Mogłyby się tam mieścić np. kawiarnie lub restauracje, a dostęp do podestów z widokiem w kierunku rzeki mógłby stanowić dodatkowy walor dla potencjalnych inwestorów, np. ogródki letnie.
W projektowanej koncepcji starano się zrealizować ideę tarasów widokowych dostosowując ich skalę do historycznego kontekstu tkanki miejskiej. W trakcie prac nad kompozycją architektoniczną przyjęto takie gabaryty platform, które nie przesłaniają otaczającej zabudowy, a uzyskana pozioma powierzchnia poprawia walory funkcjonalne. Platformy wpisano wiec w przestrzeń ulicy przy pomocy łagodnych wzniesień obsadzonych zielenią niską i średnią. Pas zieleni biegnący wzdłuż pierzei południowej został wykorzystany również na potrzeby miejsc postojowych, których zachowanie jest niezbędne ze względu na charakter zabudowy w okolicy oraz ograniczoną dostępność parkingów i garaży. Miejsca postojowe wykonano z kostki brukowej układanej w odstępach, tak by możliwie zachować idee zielonego pasa odgradzającego zabudowę i ciąg pieszy od jezdni.
Ruch kołowy skorygowano do jednego szerokiego pasa biegnącego w kierunku starówki. Proponowane rozwiązanie wynika z chęci ograniczenia ruchu kołowego na samej ulicy na rzecz komunikacji pieszej.
Projektowane zagospodarowanie ulicy zachowuje istniejące zjazdy na działki, które wpisują się w przyjętą geometrię. Dodatkowym aspektem pracy jest poprawa bezpieczeństwa na ulicy, co osiągnięte zostało poprzez wprowadzenie linii łamanej. Taka geometria jezdni determinuje na kierowcach konieczność ograniczenia prędkości co wpisuje się w lokalne przepisy dotyczące ruchu kołowego. Taki łamany przebieg jezdni w połączeniu z tarasowym układem platform i nasyceniem zielenią powoduje, że perspektywa od strony rzeki Wisły w kierunku ulicy Podgórnej może kojarzyć się z miejskim ogrodem. Ponadto możliwe jest poruszanie się po tej drodze rowerami w dwóch kierunkach, tym bardziej, że przez ul. Podgórną przebiega istniejący szlak rowerowy.
Rozwiązanie projektowe zakłada zwiększenie dostępności do zabudowy również dla osób o ograniczonej zdolności poruszania, a także osób niepełnosprawnych. Ukształtowanie terenu umożliwia przejazd takiej osoby wzdłuż całej ulicy, a rozlokowane platformy widokowe umożliwiają postój i odpoczynek.
Na potrzeby opracowania i całościowej prezentacji koncepcji zaproponowano również uzupełnione pierzei ulic. Pomimo, że uzupełniona zabudowa nie jest objęta wytycznymi konkursowymi to dla podkreślenia i zachowania ciągłości kompozycji urbanistycznej jej wprowadzenie było konieczne. Obecna przestrzeń z racji braku zabudowy nie posiada w pełni walorów ulicy w sensie urbanistycznym (podłoga, ściany, strop). Współczesne, proponowane uzupełnienie zabudowy ulicy nawiązuje do historycznego układu średniowiecznej i późniejszej architektury. Proponowane budynki dopełniają koncepcję zagospodarowania ulicy i stanowią jej integralny element. Architektura obiektów zarysowana została w sposób schematyczny, uwzględniając jednak zapisy z planu miejscowego i charakter sąsiedniej zabudowy. Nie uwzględniono jedynie przebiegu obowiązującej linii zabudowy w pierzei północnej. Na działkach o nr 402 i 725 znajduje się występ w kierunku południowym, który przesłania widok w kierunku Wisły i wprowadza silny element niepokoju we wnętrzu ulicy co wykazały analizy na modelu trójwymiarowym w fazie prac koncepcyjnych. Zdecydowano się wyprostować linię zabudowy zgodnie z przebiegiem aktualnie istniejącego chodnika. Taki układ wnętrza – ciągu spacerowego jest bardziej czytelny w odbiorze przestrzennym.
Uzupełnienie projektu stanowią elementy małej architektury, takie jak: balustrady, ławki, śmietniki nawiązujące zarówno materiałem jak i formą do stosowanych na obszarze starówki historyzujących rozwiązań. Ze względu na lokalizację i charakter miejsca nie proponuje się form współczesnych minimalistycznych, które burzyłyby harmonię na styku z istniejącymi elementami małej architektury. Elementy małej architektury wykonane są ze stali, żelaza i drewna.
Materiały zastosowane na posadzce również korespondują z aktualnie występującymi na tym obszarze. Jezdnia stanowi kontynuację zachodniego odcinka ulicy Podgórnej, więc proponuje się dla niej analogiczną kostkę brukową. Ciągi piesze wykonano z płyt chodnikowych również stosowanych w sąsiedztwie.
Podsumowując, dzięki uwzględnieniu dostępnych wytycznych (konkursowych, planistycznych), w tym tych wynikających z Gminnego Programu Rewitalizacji miasta Tczewa, proponowany projekt koncepcyjny poprzez swoje nasycenie zielenią pozwoli na płynne przejście z rynku nad brzeg rzeki Wisły. Rozwiązania urbanistyczne i ukształtowanie posadzki stworzą ponadto nowe możliwości funkcjonalne. Ponadto zaprezentowana wizja wpisuje się w prospołeczne, wspierające handel i turystykę plany dla miasta Tczewa.